W Regionalnym Programie Zdrowotnym
Województwa Świętokrzyskiego w zakresie zapobiegania i wczesnego
wykrywania cukrzycy typu 2 zdefiniowano, iż cukrzyca jest chorobą
metaboliczną o różnej etiologii, charakteryzującą się przewlekłą
hiperglikemią oraz zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i
białek, wynikającymi z defektu wydzielania insuliny, jej działania lub
obu razem.
Cukrzyca, jako choroba metaboliczna, powoduje szereg
skutków, takich jak przewlekłe uszkodzenie, dysfunkcję, a nawet
niewydolność wielu narządów. Schorzenie to posiada szereg
charakterystycznych objawów, do których należy wzmożone pragnienie,
wielomocz, nieostre widzenie. Według obowiązującej obecnie
klasyfikacji cukrzycy, opublikowanej przez Światową Organizację
Zdrowia główne typy cukrzycy to:
- cukrzyca typu 1 – spowodowana zniszczeniem komórek β trzustki
przez proces immunologiczny lub nieustalony, co zwykle prowadzi do
bezwzględnego niedoboru insuliny
- cukrzyca typu 2 – wynikająca z postępującego upośledzenia
wydzielania insuliny, rozwijającego się w warunkach
insulinooporności,
- cukrzyca o znanej etiologii,
- cukrzyca ciążowa lub cukrzyca w ciąży – rozpoznane podczas ciąży.
Najczęstszą postacią choroby jest cukrzyca typu 2, określana mianem
insulinoniezależnej. Jest ona przyczyną przedwczesnej umieralności,
przede wszystkim sercowo-naczyniowej oraz powikłań wiodących do
ślepoty, amputacji kończyn
i niewydolności nerek.
Powstaje ona wskutek interakcji genetycznych i środowiskowych
czynników ryzyka, które prowadzą do względnego niedoboru insuliny
przy współistnieniu oporności na jej działanie. Cukrzyca rozwija się
w wieku dorosłym, często starszym, cechuje ją możliwość kontroli
glikemii za pomocą diety lub diety w połączeniu z doustnymi środkami
hipoglikemizującymi, bez konieczności stosowania insulinoterapii,
przynajmniej
w początkowym okresie. Cukrzycy typu 2 towarzyszy zwykle otyłość,
nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia gospodarki lipidowej. Początek
tej choroby jest trudny do wykrycia, dlatego łatwo przegapić objawy
na wczesnym jej etapie. Warto więc przeprowadzać badania
profilaktyczne.
Jednym ze sposobów zapobiegania choroby jest regularny pomiar
stężenia glukozy we krwi. Prawidłowe stężenie cukru we krwi wynosi
od 60 do 100 mg/dl. Jeśli badanie krwi na czczo ujawni, że poziom
glukozy jest nieznacznie podniesiony – mieści się między 100 a 125
mg/dl, można mówić o tzw. stanie przedcukrzycowym. To prawdopodobnie
jeszcze nie choroba, ale sygnał, że trzeba sprawdzić, co dzieje się
w organizmie.
Mając na względzie powyższe Samorządowy Zakład Opieki Zdrowotnej w
Nowym Korczynie przystąpił jako podwykonawca do realizacji
Regionalnego Programu Zdrowotnego w zakresie zapobiegania i
wczesnego wykrywania cukrzycy typu 2. Działania profilaktyczne
finansowane są z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Świętokrzyskiego na lata 2014-2020. W ramach programu profilaktyką
zostali objęci mieszkańcy województwa świętokrzyskiego w wieku 45-64
lata. Jest to grupa najbardziej obciążona ryzykiem zachorowalności
na cukrzycę typu 2. Działania profilaktyczne obejmują:
- przeprowadzenie wywiadu zdrowotnego i badanie wskaźnika BMI w celu
określenia ryzyka zachorowalności na cukrzycę typu 2,
- indywidualną edukację oraz badania stężenia glukozy we krwi,
- możliwość skorzystania z konsultacji dietetycznych, w trakcie
których zostanie przeprowadzone badanie masy i składu ciała na
specjalnym analizatorze.
W związku z dużą zachorowalnością na cukrzycę istnieje konieczność
ciągłego badania Pacjentów, a prewencja cukrzycy jest istotnym
problemem przy zmiennym trybie życia oraz żywienia diabetyków.